Çölyotomi veya "ex lap" olarak da bilinen bir keşif laparotomi, tüm karın boşluğunu görselleştirmek için karnı büyük bir kesi ile açmayı içeren büyük bir ameliyat türüdür. Karın boşluğunuz, birkaç isim vermek gerekirse, bağırsaklar, apandisler, mide, yumurtalıklar ve böbrekler dahil olmak üzere çeşitli organ ve dokular içerir. Daha az invaziv yöntemlerle başka türlü görülemeyen (ve bazen yönetilemeyen) ilgili sorunları teşhis etmek ve muhtemelen tedavi etmek için keşifsel bir laparotomi yapılır.
Caiaimage / Sam Edwards / Getty ImagesKeşifsel Laparotomi Nedir?
Keşif laparotomi, genellikle genel anestezi altında bir hastanede genel veya travma cerrahı tarafından yapılan açık bir ameliyattır. Ameliyat yetişkinlerde ve çocuklarda yapılabilir ve acil olarak (ör., Yaşamı tehdit eden akut karın veya karın travması için) veya isteğe bağlı olarak (ör., Kronik karın ağrısını değerlendirmek için) yapılabilir.
Operasyonun kesin zamanlaması, ameliyatın nedenine ve cerrahi eksplorasyon sırasında ne bulunduğuna bağlıdır.
Çeşitli Cerrahi Teknikler
Keşif laparotomi geleneksel olarak açık bir ameliyat iken, bu ameliyat laparoskopik olarak da yapılabilir.
Aslında, keşifsel laparoskopik cerrahi günümüzde daha sık kullanılmaktadır. Cerrahın karın bölgesinde uzun, ince cerrahi aletlerin sokulduğu çok sayıda küçük kesi yaptığı minimal invaziv bir yöntemdir. Enstrümanlardan birine bağlı bir kamera vardır ve bu, cerrahın bir TV ekranına yansıtılan görüntülerle vücut içindeki organları ve dokuları görselleştirmesini sağlar.
Prosedürü açık veya laparoskopik olarak yapma kararı cerrahın ve eğer varsa, ameliyat sırasında bulmayı umdukları şeyin üzerindedir.
Çoğu durumda, açık teknik aşağıdaki durumlar için ayrılmıştır:
- Zaman önemli olduğunda (acil durumlar)
- Hasta kararsız olduğunda
- Prosedür, bağırsağın büyük bir kısmının görünür ve erişilebilir olması gerektiği gibi büyük bir kesi gerektirdiğinde
Bir araba kazası veya delici bir yaralanma (bıçaklanma veya ateşli silah yaralanması) gibi travma, laparoskopik yaklaşımın aksine, geleneksel bir laparotomi ile teşhis edilmesi veya tedavi edilmesi gereken abdominal yaralanmaların sık görülen bir nedenidir.
Kontrendikasyonlar
Keşifsel laparotomi yapılmasının mutlak bir kontrendikasyonu yoktur. Bununla birlikte, bazı ciddi sağlık sorunları olan hastalar — birden fazla tıbbi problem, sepsis veya yaygın metastatik kanser — iyi adaylar olmayabilir.
Potansiyel risk
Anestezi ve cerrahinin genel risklerine (örneğin kan pıhtıları, pnömoni) ek olarak, keşif amaçlı bir laparotomi kendi risklerini de beraberinde getirir.
Elbette kesin riskler, prosedürü gerekli kılan altta yatan soruna veya hastalığa göre değişir. Genel olarak konuşursak, ortaya çıkabilecek komplikasyonlar şunları içerir:
- Yara enfeksiyonu veya açılma (yara bölgesi yeniden açıldığında)
- Karın içinde oluşan enfekte sıvının toplanması (karın içi apse)
- Kanama
- Fistül oluşumu: Örneğin, bağırsaklar veya mide ile cilt arasında oluşan anormal bir yol olan enterokütanöz bir fistül
- Ameliyat sonrası kesi yerinde oluşan fıtık
- Karın organlarında hasar
- Ciltte uyuşmaya neden olan sinir hasarı
Keşifsel Laparotominin Amacı
Keşif laparotomisinin amacı, hastalıklı, yaralı veya anormal büyüme içeren abdominal ve pelvik organları ve dokuları doğrudan araştırarak kişinin semptomlarının kaynağını / arkasındaki nedeni belirlemektir.
Bazı durumlarda doku biyopsisi ve / veya altta yatan sorunun tedavisi de aynı ameliyat sırasında yapılır.
Keşif laparotomi, aşağıdaki organları ve yapıları keşfetmek için kullanılabilir:
- Büyük ve ince bağırsaklar
- Ek
- Mide
- Karaciğer
- Safra kesesi
- Dalak
- Pankreas
- Böbrekler
- Mesane
- Dişi üreme sistemi (ör. Fallop tüpleri, yumurtalıklar ve uterus)
- Abdominal lenf düğümleri ve kan damarları
Bir cerrahın keşifsel laparotomi yapmasından kaynaklanabilecek tanı örnekleri şunları içerir:
- Mide veya bağırsaklarda delinme (delik) veya tıkanma
- İntususepsiyon
- Apendiksin iltihaplanması, enfeksiyonu veya yırtılması (apandisit)
- Karaciğer hastalığı, enfeksiyon veya travma
- Safrakesesi rahatsızlığı
- Dalak, bağırsak, mide veya mesanede yaralanma
- Kan damarı yaralanması
- Yumurtalık kanseri gibi bir organ kanseri
- Endometriozis
- Dış gebelik
Nasıl hazırlanır
Ameliyatınız öncesinde cerrahınız ve anestezi ekibinden bir hemşire ile görüşeceksiniz. Bu randevular sırasında, sahip olduğunuz alerjileri ve aldığınız tüm ilaçları onlara bildirdiğinizden emin olun.
Bu tür ilaçlar şunları içerir:
- Reçeteli ilaçlar
- Reçetesiz ilaçlar
- Vitaminler, bitkiler veya takviyeler
- Keyif verici uyuşturucular
Ameliyatınız planlandığında, cerrahınız size ameliyata nasıl hazırlanacağınız konusunda talimatlar verecektir.
Bu talimatlar şunları içerebilir:
- Ameliyatınız için varış saati ve yanınızda ne giymeli ve getirmelisiniz
- Ameliyattan önce hangi ilaçların devam edeceği ve / veya durdurulacağı
- Ameliyattan önce benimsenmesi gereken yaşam tarzı alışkanlıkları (örneğin, sigarayı ve alkol almayı bırakmak)
- Ameliyattan önce ne zaman içmeyi ve yemeyi bırakmalısınız?
Aniden ortaya çıkan keşifsel laparotomiler için hazırlık protokolünün farklı olduğunu akılda tutmak önemlidir çünkü hasta potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir duruma sahiptir. Bu zamana duyarlı durumlarda, sağlık hizmetleri ekibi hastanın sonuç, ameliyatı gereksiz yere geciktirmez.
Bu hazırlık stratejilerinden bazıları şunları içerebilir:
- Antibiyotikler
- Sıvı ve elektrolitler
- Kan ürünleri
Ameliyat Gününde Neler Beklenmeli
Keşifsel bir laparotomi sırasında aşağıdaki adımları bekleyebilirsiniz:
- Hastaneye vardığınızda, elbiseye dönüşeceğiniz bir odaya alınacaksınız.
- Bir hemşire kolunuzdaki bir damara küçük bir tüp (IV kateter) yerleştirecektir. Daha sonra bir ameliyathaneye alınacaksınız ve sizi uyutmanız için ilaç verilecek.
- Anestezi etkisini gösterdikten sonra, karın derisi, cerrahi bölgede enfeksiyonu önlemeye yardımcı olmak için antibakteriyel bir solüsyonla hazırlanacaktır.
- Cerrah daha sonra bir kesi yapar (genellikle karnın ortasından aşağıya dik).
- Daha sonra, organlar ve dokular hastalık, enfeksiyon ve yaralanma belirtileri açısından incelenecektir. Gerekirse farklı dokulardan biyopsiler alınabilir. Bazı durumlarda, karın boşluğu "yıkanabilir", burada karın içine steril bir sıvı yerleştirilir ve daha sonra daha fazla çalışma için toplanır.
- Karın organları ve dokuları incelendikten sonra, prosedürün "bak ve gör" kısmı biter; ancak çoğu durumda ek bir prosedür uygulanacaktır. Örneğin, karın ağrısının kaynağını bulmak için bir laparotomi yapılabilir. İltihaplı bir apendiks bulunursa, bir apendektomi prosedürü yapılır.
- Kesi, çeşitli şekillerde kapatılabilir. Daha büyük kesiler tipik olarak dikişler veya zımbalarla kapatılırken, daha küçük kesiler yapışkan yara kapatma şeritleri veya cerrahi yapıştırıcı ile kapatılabilir.
- Kesik daha sonra steril bir cerrahi bandajla kapatılır. Anestezi durdurulur ve iyileşme alanına götürülürsünüz.
Kurtarma
Bir keşif laparotomi için iyileşme süresi ameliyatın kapsamına göre değişmekle birlikte, hastanede yaklaşık beş ila 10 gün kalmayı bekleyebilirsiniz. Keşif amaçlı bir laparotomiden tam iyileşme dört ila altı hafta sürebilir.
Travma sonucu yapılan acil keşif laparotomileri (örneğin, iç kanama ile araba kazası geçirmiş bir hasta) daha uzun bir iyileşme süresi gerektirebilir.
Aynı şekilde, kanserli bir hasta daha karmaşık bir iyileşmeye sahip olabilir çünkü kanserinin tedavisi iyileşmeyle örtüşebilir. Aynısı, laparotomi ile ek bir cerrahi prosedür olduğunda da geçerlidir.
Hastaneden taburcu edildikten sonra, ameliyat sonrası iyileşmeyi en üst düzeye çıkarmak ve komplikasyon olasılığını en aza indirmek için, cerrahınızın ameliyat sonrası bakım talimatlarını dikkatlice takip etmeniz önemlidir.
Bu talimatlardan bazıları aşağıdakileri içerebilir:
- Ağrıyı kontrol etmek için Tylenol (asetaminofen) veya daha önemlisi, reçeteli opioidinizi belirtildiği şekilde alın.
- Enfeksiyonu önlemek için, kesi yer (ler) inize dokunmadan önce ve sonra ellerinizi yıkayın.
- Duş alırken, suyun kesi yerinin üzerinden akmasına izin verin ve bölgeyi hafifçe vurarak kurutun; banyo veya jakuzide ıslatmaktan kaçının.
- Mide bulantısı ve kabızlık önleyici ilaçları tavsiye edildiği şekilde alın.
Ne Zaman Tıbbi Yardım Aranmalı?
Ameliyattan sonra iyileşirken, aşağıdaki belirtilerden herhangi birini fark ederseniz hemen cerrahi ekibinizle iletişime geçin:
- Cerrahi alan çevresinde enfeksiyon belirtileri (örn., Yaradan artan hassasiyet, kızarıklık, sıcaklık veya anormal akıntı)
- Ateş, titreme veya kas ağrıları
- Öksürük
- Kalıcı veya kötüleşen karın ağrısı veya şişlik
- Mide bulantısı ya da kusma
- İdrara çıkma veya bağırsak hareketi ile ilgili zorluklar
Bacaklarınızda bayılma, nefes almada güçlük veya şişme veya ağrı hissederseniz acilen tıbbi yardım isteyin.
Uzun vadeli bakım
Keşifsel laparotomiden hemen iyileşmeyi bitirdiğinizde, cerrahın bulgularına göre ek ameliyatlar dahil olmak üzere daha fazla tedaviye ihtiyacınız olabilir. Herhangi bir ek tedaviyle ilerlemek ve iyi iyileşmenizi sağlamak için, muhtemelen birden fazla takip randevunuz olacaktır.
Şüphesiz, ameliyatın başlangıcından iyileşmeye kadar tüm süreç zaman yoğun olabileceği gibi fiziksel ve duygusal olarak da zorlayıcı olabilir. Bu süre zarfında sevdiklerinize yaslanmaya çalışın.
Verywell'den Bir Söz
Görüntüleme teknikleri ve tıbbi tedavilerdeki gelişmeler nedeniyle, keşifsel laparotomi muhtemelen geçmişte olduğundan daha az uygulanmaktadır. Her şeye rağmen, bu tip cerrahi, çoğu zaman yaşamı tehdit eden çeşitli durumların tedavisi için bir mihenk taşı olmaya devam etmektedir. Bu nedenle, standart tıbbi bakımın bir parçası olarak kalacaktır.