Kesi fıtığı, karın kasındaki bir zayıflık, karın dokularının kastan dışarı çıkmasına izin verdiğinde meydana gelir. Fıtık, cilt altında bir çıkıntı olarak görünür ve ağrılı veya dokunulduğunda hassas olabilir. Kastaki güçsüzlük, daha önce geçirilmiş bir karın ameliyatında yapılan kesiden kaynaklanır.
Sebepler ve Risk Faktörleri
Karın ameliyatı sırasında karnı oluşturan kaslarda bir kesi yapılır. Bazı nedenlerden dolayı, bu kas iyileşmez, bu nedenle aktiviteler sırasında kaslar gerilip gevşedikçe bir boşluk açılır. Düz, güçlü bir kas parçası yerine, içinde küçük bir boşluk olan bir kas parçası var.
Bir süre sonra alttaki dokular kastan bir kaçış yolu olduğunu fark ederler ve açıklıktan deri altında hissedilebilecekleri noktaya kadar dürtmeye başlarlar.
Kesi fıtığı tipik olarak sadece peritonun veya karın boşluğunun iç yüzeyinin geçebileceği kadar küçüktür. Ciddi durumlarda, organ bölümleri kastaki delikten geçebilir, ancak bu çok daha az yaygındır.
Çizim, Brianna Gilmartin, VerywellHer kesi oluşum için yeni bir fırsat sağladığından, çok sayıda karın ameliyatı öyküsü kesi fıtığı riskini artırabilir. Karında fıtık oluşursa ve kişi ameliyat olmamışsa kesi fıtığı değildir.
Karın ameliyatından sonra önemli ölçüde kilo alan bir kişi gebe kalır veya karın basıncını artıran faaliyetlere (ağır kaldırma gibi) katılan bir kişi, kesi fıtığı için en fazla risk altındadır.
Kesi en zayıftır ve hala iyileşirken fıtığa en çok eğilimlidir. Kesi fıtıkları ameliyattan aylar veya yıllar sonra gelişebilir veya büyüyebilirken, büyük olasılıkla ameliyattan üç ila altı ay sonra ortaya çıkmaktadır.
Teşhis
İndirgenebilir fıtık olarak adlandırılan kesi fıtıkları görünebilir ve kaybolabilir. Hasta öksürme, hapşırma, bağırsağı hareket ettirmek için itme veya ağır bir nesneyi kaldırma gibi karın basıncını artıran bir faaliyete dahil olmadıkça fıtık fark edilmeyebilir.
Bir fıtığın görünürlüğü, teşhis etmeyi kolaylaştırır ve genellikle bir doktor tarafından yapılan fiziksel muayene dışında test yapılmasını gerektirmez. Hekim, fıtığı "dışarıdayken" görmek için öksürmenizi veya aşağı çekmenizi isteyebilir.
Vücudun hangi bölgesinin kası ittiğini belirlemek için rutin testler yapılabilir. Fıtık, karın boşluğunun kaplamasından daha fazlasının dışarı çıkmasına izin verecek kadar büyükse, test yapılması gerekebilir.
Boğulmuş Kesi Fıtığı
"Dışarı" pozisyonda sıkışan fıtık, hapsedilmiş fıtık olarak adlandırılır. Hapsedilmiş bir fıtık acil bir durum olmayabilir, ancak hızla acil bir duruma dönüşebileceğinden tıbbi yardım alınmalıdır.
Hapsedilmiş bir fıtık, boğulmuş bir fıtık haline geldiğinde acil bir hal alır ve dışarı çıkan doku kan kaynağından mahrum kalır. Tedavi edilmeyen boğulmuş bir fıtık, fıtıktan şişkin olan dokunun ölümüne neden olabilir.
Boğulmuş bir fıtık, şişkin dokunun koyu kırmızı veya mor rengi ile tanımlanabilir. Şiddetli ağrı eşlik edebilir, ancak her zaman ağrılı değildir. Mide bulantısı, kusma, ishal ve karın şişliği de mevcut olabilir.
Parmağınızın etrafına bir ipi mora dönene ve acıyana kadar yazmanın fıtık eşdeğeri olarak düşünün ve sonra ipi çıkaramazsınız.
Boğulmuş bir fıtık tıbbi bir acil durumdur ve bağırsaklara ve diğer dokulara zarar gelmesini önlemek için acil cerrahi müdahale gerektirir.
Tedavi
Kesi fıtığı, cerrahi onarımın bir gereklilik değil, bir seçenek olacağı kadar küçük olabilir. Cerrahi olmayan bir seçenek, fıtığa sabit basınç uygulayan, ağırlık kemerine veya kemerine benzer bir giysidir.
Boğulmuş bir fıtık oluşumuna ek olarak, aşağıdaki durumlarda bir kesi fıtığı ameliyat gerektirebilir:
- Zamanla büyümeye devam ediyor
- Çok büyük
- Kozmetik olarak çekici değil
- Çıkıntı, hasta gevşediğinde veya uzandığında bile kalır
- Fıtık ağrıya neden olur
Bu vakaların bazılarında ameliyat olup olmama kararı size bağlıdır. Örneğin, kendinizi rahatsız hissediyorsanız veya fıtığın nasıl göründüğü konusunda endişeleriniz varsa ameliyat olmak isteyebilirsiniz. Ayrıntıları öğrenmek, süreci ve iyileşmenin neye benzediğini anlamak için ameliyatı tartışmak en iyisidir.
Fıtık Onarım Cerrahisi
Kesi fıtığı onarımı ameliyatı tipik olarak genel anestezi kullanılarak yapılır ve yatarak tedavi edilir. Ameliyat tipik olarak laparoskopik yöntem kullanılarak, geleneksel ve çok daha büyük açık kesi yerine küçük kesiler kullanılarak gerçekleştirilir.
Ameliyat genel cerrah veya kolon-rektal uzman tarafından yapılır. Anestezi verildikten sonra ameliyat, fıtığın her iki tarafında bir kesi ile başlar. Bir kesiğe laparoskop yerleştirilir ve diğer kesi ek cerrahi aletler için kullanılır.
Cerrah daha sonra karın zarının kas içinden iten kısmını izole eder. Bu dokuya "fıtık kesesi" denir. Cerrah onu uygun pozisyonuna geri döndürür ve ardından kas kusurunu onarmaya başlar.
Kastaki kusur küçükse dikilerek kapatılabilir. Dikişler kalıcı olarak yerinde kalacak ve fıtığın geri dönmesini engelleyecektir.
Büyük defektler için cerrah dikiş atmanın yeterli olmadığını hissedebilir. Bu durumda deliği kapatmak için mesh greft kullanılacaktır. Ağ kalıcıdır ve kusur açık kalsa bile fıtığın geri dönmesini engeller.
Sütür yöntemi daha büyük kas defektlerinde (yaklaşık olarak çeyrek veya daha büyük boyutta) kullanılırsa, tekrarlama şansı artar. Daha büyük fıtıklarda meş kullanımı tedavi standardıdır, ancak hastanın cerrahi implantları reddetme öyküsü veya meş kullanımını engelleyen bir durumu varsa uygun olmayabilir.
Mesh yerine oturduğunda veya kas dikildikten sonra laparoskop çıkarılır ve kesi kapatılabilir. Kesi tipik olarak cerrahla bir takip ziyaretinde çıkarılan dikişlerle kapatılır ve bu noktada kesiği kapalı tutmak için özel bir yapıştırıcı kullanılır. Steri-strip denilen küçük yapışkan bandajlar da kullanılabilir.
Kurtarma
Fıtık onarımı ameliyatı olan çoğu kişi, ameliyattan yaklaşık üç hafta sonra normal faaliyetlerine dönebilir. Özellikle ilk hafta göbek hassas olacaktır.
Bu süre zarfında, kesi hattına sert ama hafif bir baskı uygulanarak karın basıncını artıran aktivite sırasında kesi korunmalıdır. Bu, kesi fıtığı hastaları için özellikle önemlidir, çünkü kesi fıtığına yatkındırlar ve yeni kesi yerlerinde başka biri için risk altında olabilirler.
Kesiğin korunması gereken faaliyetler şunları içerir:
- Oturmuş bir pozisyondan yükselmek
- Hapşırma
- Öksürme
- Bağırsak hareketi sırasında aşağı yatmak (ameliyattan sonra kabız kalırsanız cerrahınızla görüşün, dışkı yumuşatıcı reçete edilebilir)
- Kusma
- Ağır nesnelerin kaldırılması
Listelenen faaliyetlerin çoğu her gün yapacağınız görevlerdir, bu nedenle hepsinden kaçınmak mümkün olmayabilir. Ancak, daha fazla komplikasyonu önlemek için bunları dikkatli bir şekilde yürütmek sizin yararınızadır. Bir şeylerin ters gittiğinden şüpheleniyorsanız, doktorunuzla açık bir iletişim hattını koruduğunuzdan emin olun.
