Sfenopalatin arter burun boşluğunun arkasına, burnun içine girerek burun boşluğunun iç ve dış duvarlarına ve bitişik sinüslere kan sağlar. Burun kanamalarının sık görülen bir nedeni oldukları için klinik olarak önemlidir.
Shima Bilim Fotoğrafı / Getty ImagesAnatomi
Burun boşluğu, burun tarafından alınan havayı koşullandıran ve solunum sisteminin geri kalanına ileten burun ve yüzün içinde bir boşluktur. Arkada, burun boşluğu, nazofarenks adı verilen bir boşluk aracılığıyla ağız boşluğu (ağız) ile iletişim kurar.
Burun içi kemikler ve kıkırdak ile çevrelenmiştir ve yine kemik ve kıkırdaktan oluşan nazal septum adı verilen dikey bir duvarla ikiye bölünmüştür. Burun boşluğunun arka yan duvarı boyunca, sfenopalatin arterin burun boşluğuna girdiği küçük bir delik olan sfenopalatin foramen bulunur.
Burun Kemiğinin Anatomisi
yer
Sfenopalatin arter, baş ve boynu besleyen ana arter olan dış karotid arterin bir dalı olan maksiller arterin son dalıdır. Maksiller arter, pterygopalatin fossadan geçer ve sfenopalatin foramenden geçer. Bu noktada sfenopalatin arter olur.
Yapısı
Sfenopalatin arter birkaç dal verir. Bir faringeal dal çıkarır, daha sonra burun boşluğunda lateral nazal arter ve septal nazal arter olarak ayrılır. Lateral nazal arter, adından da anlaşılacağı gibi, burun boşluğunun lateral (dış) duvarını ve burun boşluğunun lateralinde bulunan maksiller sinüsleri besler.
Anatomik Varyasyonlar
Birçok arterde olduğu gibi, anatomi kişiden kişiye biraz değişebilir. Örneğin, sfenopalatin arter burun boşluğuna girdikten sonra genellikle iki dala ayrılır. Ancak bazı hastalarda arter boşluğa girmeden önce bölünebilir. Diğerlerinde, sfenopalatin arter üç veya daha fazla dala bölünebilir Burun ameliyatı planlayan cerrahlar, anatomideki potansiyel varyasyonların farkında olmalıdır.
Fonksiyon
Septal nazal arter, nazal septuma, burun boşluğunun medial (iç) duvarı boyunca ve burun boşluğunun çatısına kan sağlar. Arterin dalları septum boyunca ilerler ve anterior etmoid arter, daha büyük palatin arter ve superior labiyal arterin dalları ile anastomoz (birbirine bağlanır) Kiesselbach pleksusu adı verilen bir damar ağı oluşturur.
Klinik Önem
Sfenopalatin arter ve dalları, burun kanamalarının (epistaksis) önemli bir nedenidir. Burun kanamaları, yaralı mukozayı besleyen damarlara bağlı olarak ön veya arka olarak sınıflandırılabilir. En yaygın tip olan ön burun kanamaları tipik olarak Kiesselbach pleksusundan kaynaklanır. Arka burun kanamaları daha az yaygındır ve tipik olarak sfenopalatin arterin dallarından kaynaklanır, ancak iç karotid arterin dalları da etkilenebilir.
Burun kanamaları genellikle burun boşluğunun astarı olan burun mukozasındaki travma veya tahrişin sonucudur. Mukozal hasarın olası nedenleri şunları içerir:
- Burun toplama
- Yabancı vücutlar
- Kuru hava
- Alerjik rinit (saman nezlesi)
- Yüz travması
- Kronik tahriş (intranazal ilaç kullanımı gibi)
Sfenopalatin arter, burun boşluğunu içeren ameliyatla da yaralanabilir, örneğin:
- Sinüs cerrahisi
- Hipofiz cerrahisi
- Diğer çene cerrahisi ameliyatları
Arterin yanlışlıkla yaralanması, damarın anormal balonlaşmasına veya ciddi kanamaya yol açan psödoanevrizmaya neden olabilir.
Tedavi
Hem ön hem de arka burun kanamaları hızlı kanamaya neden olabilse de, küçük kanamaların önden olma olasılığı daha yüksektir. Tedavi, kanamanın kaynağına göre farklılık gösterir. Ön burun kanamaları kendiliğinden durabilir veya burnu kıstırma gibi konservatif önlemlere yanıt verebilir.
Burun Kanamaları Nasıl Durdurulur ve Önlenir ve Acil Bir Durum OlduğundaÖn Burun Kanamaları
Daha önemli ön burun kanamaları, aşağıdakiler gibi daha kapsamlı tedavi gerektirebilir:
- Burun tamponlama (kanı emmek için burunda yukarı doğru gazlı bez paketleme)
- Koter (burundaki mukoza zarlarına kanamayı durdurmak için kimyasal veya elektrikli bir cihaz uygulanır)
- Balon kateter yerleştirilmesi
- Trombojenik bir ürünün kullanımı (kanın pıhtılaşmasını destekleyen bir madde)
Posterior Burun Kanamaları
Arka burun kanamaları önemli kanamalara neden olabilir. Burun tamponları veya balon kateterleri bir başlangıç önlemi olarak kullanılabilmesine rağmen, arka kanaması olan çoğu hastanın bir kulak burun boğaz uzmanının bulunduğu bir acil servise sevk edilmesi gerekir. Kanamayı durdurmak, sonunda sorumlu arterin ligasyonu veya embolizasyonu gibi cerrahi bir prosedür gerektirebilir.
Cerrahinin neden olduğu sfenopalatin arter psödoanevrizması ciddi kanamayla kendini gösterebilir. Arka burun kanamalarında olduğu gibi, kanamanın kontrolü, besleme arterinin ligasyonu veya embolizasyonunu gerektirebilir.