Disfaji, yutma güçlükleri için kullanılan tıbbi terimdir. Yutma güçlüğü tipik olarak felç, kafa travması, bazı kanser türleri ve gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) gibi fiziksel bir durumdan kaynaklanır.
Genel popülasyonun% 6'sında disfajinin meydana geldiği bildirilirken, ruhsal hastalığı olan yetişkin popülasyonunda daha yaygın bir problem olduğu düşünülmektedir.Bu spesifik disfaji tipinin nedeni tam olarak anlaşılamamıştır. ancak akıl hastalığı, endişeler, fobiler ve ilaçların yan etkileriyle ilişkili davranış değişiklikleri ile ilgili olabilir.
BİLİM FOTOĞRAF KÜTÜPHANESİ / Getty Images
Disfaji Nedir?
Disfaji en sık sinir kontrolü veya yutma işleminin herhangi bir bölümünde yer alan yapılarla ilgili bir sorun olduğunda ortaya çıkar. Yiyecekleri ağzınızdan midenize taşımak için daha fazla zaman ya da çaba harcamanız gerektiğinde ya da yiyeceği ağzınızdan hareket ettiremeyebilir, bu da yiyeceğin boğulmasına ya da aspirasyonuna neden olabilir.
Disfaji, başlı başına bir tıbbi durumdan ziyade bir semptomdur. Disfaji bazen şu dört türe ayrılır:
- Orofarengeal disfaji: Orofaringeal disfajide, yiyecek, sıvı veya tükürüğü ağzınızdan boğazınıza taşımada sorun yaşarsınız. Orofaringeal disfajili hastalar, yutkunma başlatmada güçlük çekerler ve ayrıca öksürük, boğulma veya burun yetmezliği de olabilir.
- Özofagus (veya obstrüktif) disfaji: Özofagus disfajisi olan hastalar, boğazlarına veya göğüslerine yiyecek yapışması hissi ile başvururlar. Özofagus disfajisinde, yiyecekleri yemek borusundan (ağzınızdan midenize giden tüp) geçirmekte zorluk çekersiniz.
- Nöromüsküler semptom kompleksi: Nöromüsküler disfajili kişiler, Parkinson hastalığı, multipl skleroz ve motor nöron hastalığı veya merkezi sinir sistemine hasar gibi nörodejeneratif hastalıklar nedeniyle katı yiyecekleri ve sıvıları yutmada kademeli olarak artan zorluk yaşarlar.
- Fonksiyonel disfaji: Anatomik anormallikler veya yaralanma ile ilişkili olmayan yutma güçlüğü hissidir. Fonksiyonel disfaji, zihinsel bir bozuklukla ilişkili olabilir veya olmayabilir. Akıl hastalığı teşhisi konan kişilerde disfaji yaygın bir olay olarak görülmektedir.
Disfaji Ne Kadar Yaygındır?
Ruhsal hastalığı olan kişilerde disfaji insidansını araştıran az sayıda çalışma olmasına rağmen, 2006 yılında yapılan bir araştırma, bakım altında olanların% 27 ila 35'inin yutma sorunları yaşadığını göstermektedir.
Psikiyatrik Nedenler
Fonksiyonel disfaji, aşağıdakilere sahip kişilerde yaygın olarak görülen bir semptomdur:
- Obsesif kompulsif bozukluk (OKB)
- Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB)
- Genelleştirilmiş anksiyete bozukluğu
- Depresyon
- Panik atak
- Sosyal fobi
Bazı durumlarda disfaji, somatik bir semptom bozukluğunu (SSD) veya belirli bir fobiyi yansıtabilir.
Tıbbi olarak açıklanamayan orofaringeal disfaji (MUNOD) bazen SSD'li kişilerde ortaya çıkabilir.
Disfaji ayrıca belirli bir fobinin belirtisi olabilir, örneğin:
- Fagofobi: Fagofobi, yutma korkusudur. Anksiyete ve gerginlik, boğaz kaslarının büzülmesine neden olabilir ve bazılarına "boğazda bir yumru" gibi gelebilir. Yutmaktan korkanlar, çok endişeli olduklarında kendilerini fiziksel olarak yapamayabilirler.
- Psödodisfaji: Boğulma fobisi, katı yiyecekleri, sıvıları yutmaktan ve hap / tablet almaktan kaçınmanın eşlik ettiği yoğun boğulma korkusu ile karakterize nadir bir durumdur.
İlaçlar ve Diğer Nedenler
Bazen bozuklukların tedavisine yardımcı olmak için kullanılan ilacın yan etkileri yutma güçlüğüne neden olabilir. Bunlar şunları içerir:
- Antipsikotik ilaçlar, yutmaya yardımcı olan ve yemek borusu disfaji riskini artıran kasların işlevini bozabilir.
- Tardif diskinezi (genellikle dili ve yüzü içeren istemsiz tekrarlayan hareketler) yutma refleksini bozarak orofaringeal veya özofagus disfajisine neden olabilir.
- Birkaç tür psikiyatrik ilaç da orofaringeal disfajiye yol açabilen kserostomiye (ağız kuruluğu) neden olabilir.
Bu yan etkiler kendiliğinden ortaya çıkabilir veya anksiyete veya panik ataklarla şiddetlenebilir, bu da gerginlik hissine, boğazda bir yumruya ve hatta boğulma hissine neden olabilir.
Semptomlar
Fonksiyonel disfaji nedeniyle yutma güçlüğü çektiğinizde, aşağıdaki semptomlardan birini veya birkaçını yaşıyor olabilirsiniz:
- Yemek borusunda yemek ve / veya ilaç sıkışması hissi
- Gıdanın kusması
- Yeme ve içmeyle öksürük ve / veya boğulma
Fagofobi (yutma korkusu) ile bireyler şunları yapabilir:
- Belirli yiyecek türlerinden veya dokulardan kaçının
- Yiyeceklerini aşırı çiğnemek (aşırı çiğnemek)
- Yiyeceklerin yapışmasından şikayetçi
- Kırlangıçın "başlatılmasında" zorluk yaşama
- Kilo vermek
Tüm bu semptomlar, yüksek düzeyde anksiyete yaratabilir ve hastaların yemek zamanlarında kendilerini sosyal olarak izole etmelerine neden olabilir.
Psödodisfajiden (boğulma korkusu) muzdarip olanlar genellikle katı yiyecekler yemekte güçlük çekerler. Anksiyete ve gerginlik, boğaz kaslarının daralmasına neden olarak boğulma olasılığını daha da artırır. Pek çok insan, her lokmayı büyük bir yudum sıvıyla aşırı çiğnemenin ve yutmanın semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabileceğini düşünüyor.
Teşhis
Disfajinizi teşhis etmek için doktorunuzun yapabileceği testler ve önlemler şunları içerebilir:
- Muayenehane içi klinik muayene: Hangi kasların düzgün çalıştığını veya bozulduğunu belirlemek için doktorunuz yutarken bakacak ve dinleyecektir.
- Videofloroskopi ile baryum yutma muayenesi: Bu muayene sırasında, baryumu yutarken yutma mekanizmanızdan bir röntgen çekilecektir. Baryum röntgende opaktır ve siz yutarken doktorunuz ağzınızda ve boğazınızda nereye gittiğini değerlendirebilir. İnceleme, inceleme için gerçek zamanlı olarak videoya kaydedilebilir.
- Yutmanın fiberoptik endoskopik muayenesi (ÜCRETLER): ÜCRET, burun boşluğunuza küçük esnek bir fiberoptik tüp takılmasını gerektirir. Tüpün ucunda küçük bir kamera var. Tüpün yerleştirilmesinden önce burun bölgeniz uyuşturulabilir. Kamera burnunuzun yukarısına ve boğazınızın arkasına yerleştirildikten sonra, bir parça yiyecek yersiniz ve doktorunuz, siz yutarken yiyecek veya içeceğin nerede kapıldığını görebilir. Test, daha sonra incelenmek üzere videoya kaydedilebilir.
Fonksiyonel disfaji teşhisi öncesinde yutma güçlüğünün tıbbi nedenleri dışlanmalıdır. Bunlar şunları içerir:
- İnme
- Amyotrofik lateral skleroz (ALS) veya multipl skleroz (MS)
- Gastroözofageal reflü hastalığı (GERD)
- Parkinson hastalığı
- Miyastenia gravis
- Yemek borusu darlığı veya spazmı
- Skleroderma
- Tümör
- Yabancı nesne
Bir Sağlık Uzmanıyla Konuşun
Bazı çalışmalar, fonksiyonel disfaji olduğu düşünülen vakaların üçte ikisinde tıbbi bir neden bulunduğunu ileri sürerek, tam bir ayırıcı tanı arayışının her zaman gerekli olduğunu göstermektedir.
Fonksiyonel disfaji teşhisi, bir kişi açıklanamayan fiziksel semptomlar, tıbbi testler ve tedaviler akışı deneyimleyene kadar tipik olarak yapılmaz.
Birinci basamak hekiminiz buna sahip olduğunuzdan şüphelenirse, Amerikan Psikiyatri Birliği'nin Ruhsal Bozuklukların Teşhis ve İstatistik El Kitabı, Sayı 5'de (American Psychiatric Association's Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) kriterleri belirlenen, katkıda bulunan herhangi bir psikiyatrik tanı olup olmadığını belirlemek için sorular soracak bir psikiyatriste başvurabilir. DSM-5).
Tedavi
Fonksiyonel disfajinin tedavisi kişiden kişiye değişebilir.
BDT, insanların semptomlara katkıda bulunabilecek uyumsuz düşünceleri ve davranışsal reaksiyonları daha iyi anlamasına ve değiştirmesine yardımcı olmak için genellikle farkındalık temelli terapi ve zihin-vücut müdahaleleri ile birlikte kullanılır.
Yutma yeteneğinizi etkileyen ve dolayısıyla yeme alışkanlıklarınızı etkileyen veya kısıtlayan bir fobiniz varsa, profesyonel yardım gerekebilir. Fobinize ve ilgili rahatsızlıklarınıza yönelik bir tedavi planı geliştirmek için sizinle birlikte çalışacak bir terapist bulun.
Disfajinin nedeni ilacın bir yan etkisiyse, bunu doktorunuzla görüşün, çünkü ilaç dozunuzu azaltmak veya tedaviyi değiştirmek, özellikle de yan etkiler hayatınız üzerinde büyük bir etkiye sahipse.
Verywell'den Bir Söz
Kronik disfaji yaşıyorsanız, birinci basamak doktorunuzla konuşun. Yutma problemleri doğru teşhis edilirse ve doğru tedavi uygulanırsa iyi yönetilebilir.
Fiziksel bir neden bulunamazsa, anksiyete, depresyon veya diğer akıl sağlığı sorunlarınız varsa bir psikiyatriste danışmanız önerilir.
-side-effects.jpg)
.jpg)
