Somnolence Nedir?

Uyku hali, uykululuk halini tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Uyku / uyanma düzeninizi yönlendiren sirkadiyen ritimlerin bir parçası olarak doğal olarak ortaya çıkan uyuşukluğa atıfta bulunabilir. Aynı zamanda, sirkadiyen ritmi bozan ve anormal şekilde uykumuza neden olan veya uyuşukluğa neden olan bazı ilaçlar veya tedavilerle ilişkili bozukluklara da atıfta bulunabilir.

Uyku hali, doğal bir durum, bir bozukluğun semptomu veya kendi başına bir bozukluk olabileceğinden anlaşılması zor bir kavram olabilir. Bununla birlikte, tıp kapsamında, terim tipik olarak normalden ziyade anormal bir durumu tanımlamak için kullanılır.

Uyku hali, genel olarak şu üç şeyden biriyle ilişkili olarak sınıflandırılabilir: fiziksel veya zihinsel bir durum; tıbbi tedavi; veya sirkadiyen ritmi yanlış hizalayan veya bozan bir bozukluk.

Fiziksel ve Zihinsel Nedenler

Uykululuk, enfeksiyon ve hastalığa verilen doğal bir tepkidir. Bir yandan, hastalık bizi bitkin hissettirdiği için uyuyoruz. Öte yandan, daha iyi olabilmek için enerjiyi korumak için uyuyoruz.

Ancak bazı durumlar beyinde hormonal veya kimyasal dengeler oluşturarak doğrudan uykuya yatkınlığa katkıda bulunur. Diğerleri, yaralanma, enfeksiyon veya hastalık yoluyla olsun, beyni ve sinir sistemini doğrudan etkiler. Olası nedenler arasında:

• Uyku apnesi
• Hipotiroidizm (düşük tiroid hormonu üretimi)
• Hipermagnezemi (çok fazla magnezyum)
• Hiponatremi (çok az tuz)
• Hiperkalsemi (çok fazla kalsiyum)
• Menenjit (beyin ve omuriliği çevreleyen dokuların iltihabı)
• Ensefalit (beyin iltihabı)
• Sarsıntı dahil beyin travması
• Şeker hastalığı
• BEYİn tümörü
• Fibromiyalji
• Bipolar bozukluklar
• Depresyon

Tedaviye Bağlı Nedenler

Uyuşukluk, reçeteli ve reçetesiz satılan birçok ilacın ortak bir yan etkisidir. Bazı ilaçlar özellikle sakinleştirici etkileri için kullanılırken, diğerleri merkezi sinir sistemi (CNS) üzerindeki etkilerinden dolayı istenmeyen uyuşukluğa neden olur.

İlaçsız tedaviler de beyin üzerindeki etkilerinden dolayı artan uykululuğa neden olabilir. En önemli örnek, beyin kanserini tedavi etmek için kullanılan radyasyon tedavisidir. Bu durumda radyasyon kullanımı, gündüz aşırı uykululuk, yorgunluk, mide bulantısı ve kusma ile karakterize olan ve uyku hali sendromu olarak bilinen bir durumu tetikleyebilir.

Tedaviye bağlı uyku halinin başlıca zorluklarından biri, tedavi edilmekte olan durumun halihazırda uyuşukluk ile ilişkili olabilmesidir. Bunların başında klinik depresyon ve depresyon ile yorgunluğun yaygın olduğu polikistik yumurtalık sendromu (PCOS) gibi durumlar gelmektedir. Bu gibi durumlarda, bir doktor genellikle ilaçları veya dozları değiştirir, böylece tedavinin faydaları yan etkiler tarafından zayıflatılmaz.

Uyuklama ile en sık ilişkilendirilen ilaç sınıflarından bazıları şunlardır:

• Ağrıyı tedavi etmek için kullanılan analjezikler (opiatlar dahil)
• Antidepresanlar
• Nöbetleri tedavi etmek için kullanılan antiepileptikler
• Alerjiyi tedavi etmek için kullanılan antihistaminikler
• Yüksek tansiyonu tedavi etmek için kullanılan antihipertansifler
• Antipsikotikler
• Parkinson hastalığı gibi durumları tedavi etmek için kullanılan dopamin agonistleri
• Sakinleştiriciler

Uyku bozuklukları

Sirkadiyen ritim bozuklukları, "iç saatimizi" etkileyen bozukluklardır. Bu uyku anormalliklerine harici (dışsal) kaynaklardan veya uyku / uyanma düzenimizin içsel (içsel) arızalarından kaynaklanabilir.

Dışsal uyku bozuklukları genellikle tek bir temel özelliğe odaklanır: geceleri yeterince uyumamak. Vücut, ideal olarak her gece aynı saatte uyumak ve her sabah aynı saatte kalkmak için düzenli bir uyku / uyanma düzeni ister. Bu modeldeki herhangi bir rahatsızlık, sirkadiyen ritmi bozabilir ve uykusuzluğa ve gündüz uykululuğuna neden olabilir.

Bu, jet gecikmesi (zaman dilimi değişikliklerinden kaynaklanan) gibi deneyimler ve aralıklı veya dönüşümlü vardiyalı çalışmanın bir kişinin uykusuzluk ve aşırı uykusuzluk (aşırı uyku) arasında sapmasına neden olabileceği vardiyalı çalışma uyku bozukluğu (SWSD) gibi durumlarla ilgilidir.

İçsel uyku bozuklukları, çevresel faktörlerden veya uyku rutinindeki kasıtlı bir kaymadan kaynaklanmaz. Aksine, anormal uyku / uyanma düzenlerine neden olan hatalı bir dahili saat ile ilişkilendirilirler. Bunun örnekleri şunları içerir:

• Bir kişinin uykulu hale geldiği ve erken, genellikle gün batımından önce yattığı ve genellikle gün doğumundan önce erken kalktığı gelişmiş uyku fazı bozukluğu (ASPD).
• Gecikmiş uyku fazı bozukluğu (DSPD), ki burada kişi sabahın erken saatlerine kadar uykuya dalmayabilir ve genellikle öğlene kadar uyur.
• Bir kişinin 24 saatlik bir süre boyunca aralıklı olarak uyuduğu, ancak normal gece uyku rutininin olmadığı düzensiz uyku-uyanma ritim bozukluğu.

İçsel bozukluklar, sezgisel uyku / uyanma döngüsündeki bir "aksaklık" yerine sıklıkla uykusuzluk veya aşırı uykusuzluk olarak yanlış teşhis edilir. İşleri daha da karmaşık hale getirmek için, hiç kimse bu anormalliklere hangi biyolojik veya genetik faktörlerin neden olduğundan tam olarak emin değil.

Verywell'den Bir Söz

Gündüz uykululuk ve uyuşukluk birçok nedenden dolayı sorunludur. Uyanıklığınızı, ruh halinizi ve odaklanma yeteneğinizi etkileyebilir, ayrıca geceleri normal uyku düzeninize müdahale edebilirler. Örneğin, uyku hali gün içinde 10 ila 15 dakikadan fazla uyumanıza neden oluyorsa, geceleri aniden uykusuzlukla mücadele ettiğinizi fark edebilirsiniz.

Herhangi bir uyku anormalliği ile karşı karşıya kalırsanız, sebebini tam olarak belirleyebilmesi için doktorunuzu görmeniz önemlidir. Çözüm, ilaçları değiştirmek kadar basit olabilir veya değerlendirme, teşhis edilmemiş olabilecek tıbbi bir sorunu ortaya çıkarabilir.

Uyku problemi idiyopatik ise (kaynağı bilinmeyen), muhtemelen uyku bozuklukları konusunda uzmanlaşmış bir doktora sevk etmeniz gerekecektir.